Bir Usta Bin Usta

Bir Usta Bin Usta Projesi (2010-2019), kaybolmaya yüz tutan meslekleri canlandırmak ve ustaların deneyimlerini geleceğe taşımak amacıyla yürütüldü. Kültür Bakanlığı ve yerel STK’ların desteğiyle 10 yıl boyunca 50 meslekte 1000 usta adayı yetiştirildi. Türkiye’nin farklı illerinde 3-6 ay süren mesleki kurslar düzenlendi, kursiyerlere teknik eğitim verildi ve sertifikalar sağlandı. Proje kapsamında İz TV her meslek için belgesel hazırladı. Son kurs 2019’da Samsun’da Zembil Örücülüğü ile tamamlandı. Böylece geleneksel meslekler korunurken, yeni iş fırsatları da yaratılmış oldu.

Proje ile, kamuoyunun ilgisini kaybolmaya yüz tutan mesleklere ve yerel değerlere çekmek, bu mesleklerin yeniden canlanmasını ve meslek ustalarının deneyimlerinin geleceğe taşınması amaçlandı.

Kültür Bakanlığı Araştırma ve Eğitim Genel Müdürlüğü’nün teknik danışmanlığında sürdürülen Bir Usta Bin Usta süresince Bakanlık, iller ve illerdeki kaybolma riski olan meslekleri önerdi ve o illerde projenin başarılı bir şekilde idare edilmesinde yardım sağlayacak sivil toplum kuruluşlarını (STK) belirlemekte ve İl Kültür Müdürlükleri’ni yönlendirdi. Belirlenen illerde 3 ila 6 ay süren mesleki kurslar düzenlenirken kurs süreleri, mesleğin öğretim süresine göre farklılık göstermiş olup eğitim süresince kursiyerlere tüm teknik bilgi ve uygulamalar aktarıldı. Proje ile 10 yıl boyunca 50 farklı meslekte, toplam 1000 usta adayı yetiştirildi. Kursiyerler arasında; öğrenci, öğretmen, heykeltıraş, ressam, resim öğretmeni, animatör, araştırmacı, memur, ev hanımı, emekliler yer alırken, kursu başarı ile tamamlayan tüm kursiyerlere katılım belgeleri verilmiş olup; kursiyerler, 2012 yılından itibaren Milli Eğitim Bakanlığı’ndan onaylı sertifikalarını aldılar. 2010 yılında hayata geçirilen ve 2019 yılsonu itibariyle 10. yılını tamamlayan “Bir Usta Bin Usta” sosyal sorumluluk projesi, her yıl 5 farklı ilde 5 farklı mesleki kurs açma hedefine ulaştı. Böylece proje, son kursu olan Bafra’da açılan Zembil Örücülüğü ile kaybolma tehlikesinde olan 50 farklı mesleğe 1000 usta adayı yetiştirerek sonlandı. Kurslar aracılığıyla bir yandan yerel mesleklerin kaybolması engellenirken, diğer yandan kurslara katılan genç usta adaylarına yeni iş olanakları yaratılmış olundu.

Her Mesleğe Bir Belgesel

Proje kapsamında belgesel kanalı İz TV ile özel bir çalışma da yapıldı. İz TV, 2010 yılından başlayarak proje illerinin belgesellerini hazırlarken, her ildeki kurs sürecini fotoğraflayarak bir arşiv de oluşturdu.

Projenin Kursları:

Bir Usta Bin Usta’nın 2010 yılından bugüne proje il ve meslekleri ise şu şekilde;

• 2010: Karagöz Tasviri/Bursa, Lületaşı İşlemeciliği/Eskişehir, Edirnekâri/Edirne, Kutnu Dokumacılığı/Gaziantep, Kazaziye/Trabzon
• 2011: Kargı Bezi Dokumacılığı/Çorum, İpek Dokumacılığı/Hatay, Taş İşlemeciliği/Mardin, Boynuz Tarak/Sivas, Savatlı Gümüş İşlemeciliği/Van
• 2012: Ankara’da Sedef Kakma, Kars’ta Kilim ve Heybe Yapımı, Muğla’da Cam Üfleme, Nevşehir’de Çömlek Yapımı ve Tokat’ta Yazma Baskı
• 2013: Ahşap Oymacılığı/Kahramanmaraş, Gördes Dokumacılığı/Manisa, Namrun İğne Oyacılığı/Mersin, Karacakılavuz Dokumacılığı/Tekirdağ
• 2014: Çini Yapımı/Çanakkale, Oltu Taşı İşlemeciliği/Erzurum, Deri İşlemeciliği/Isparta, Keçecilik/İzmir, Kehribar Taşı İşlemeciliği/Şanlıurfa
• 2015: Ardahan/Damal Bebek Yapımı, Aydın/ Körüklü Çizme Yapımı, Bartın/Tel Kırma, İstanbul/İpli Kukla Yapımı, Zonguldak/Devrek Baston Yapımı
• 2016: Adana /Ahşap Oyma, Trabzon/Kemençe Yapımı, Konya / Keçecilik, İstanbul/Sıcak Cam Yapımı, Kırklareli/Poyralı Köyü Dokuma
• 2017: Balıkesir/El Yapımı Sabun Üretimi, Denizli/Buldan Bezi Dokumacılığı, İstanbul/Şile Bezi Yapımı, Karaman Taşkale/Zili Dokumacılığı, Sinop/Model Gemi Yapımı
• 2018: Artvin / Tulum Yapımı, İstanbul / Cilt Yapımı, İzmir / Nazar Boncuğu Yapımı, Kastamonu / Çarşaf Dokuma, Kütahya / Çinicilik
• 2019: Amasya /Yassıçal Çuha Dokuma, İstanbul / Ebru Yapımı, Kayseri/Yahyalı Halı Dokuma, Malatya/ Bakır İşlemeciliği, Samsun /Zembil Örücülüğü